Ulga na termomodernizację

Ustawa z ulgą termomodernizacyjną ukazała się w Dzienniku Ustaw z 30 listopada 2018 r. W ramach nowej ulgi podatkowej, która zaczęła obowiązywać od 2019 r., można odliczyć od dochodu przez trzy lata nawet 53 tys. zł. Poniżej odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania związane z ulgą termomodernizacyjną.

Ulgę termomodernizacyjną, przypominającą dawną ulgę remontową, zawiera ustawa (nowelizującą ustawę o PIT i ustawę o ryczałcie), którą Sejm uchwalił 9 listopada 2018 r. niemal jednogłośnie (zobacz treść ustawy). Do ulgi termomodernizacyjnej nie zgłosił zastrzeżeń ani Senat, ani prezydent. 30 listopada ustawa ukazała się więc w Dzienniku Ustaw. Nowa ulga podatkowa zaczęła więc obowiązywać od 2019 r. Dodajmy, że ulga termomodernizacyjna obejmuje wyłącznie termomodernizację budynków jednorodzinnych, w tym wymianę kotłów na paliwo stałe.

Dla kogo ulga termomodernizacyjna?

Z ustawy wynika, że z ulgi termomodernizacyjnej mogą skorzystać – pod pewnymi warunkami – podatnicy podatku PIT opłacający podatek według skali podatkowej (zarówno według stawki 18, jak i 32%), 19% stawki podatku liniowego oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, “będący właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych, ponoszący wydatki na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych” (niżej wyjaśniamy, co to jest jednorodzinny budynek mieszkalny oraz przedsięwzięcie termomodernizacyjne).

Jakie wydatki objęte ulgą termomodernizacyjną?

Tego ustawa szczegółowo nie wyjaśnia. W pierwotnym projekcie Ministerstwa Finansów założono, że ulgą termomodernizacyjną będą objęte wydatki na „materiały budowlane, urządzenia i usługi związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, które zostało określone w audycie energetycznym”. Ostatecznie rząd zrezygnował z wymogu audytu, co oznacza, że nie jest on obowiązkowy, a o zakresie termomodernizacji domówdecydują ich właściciele.

Zgodnie z ustawą, wykaz objętych ulgą termomodernizacyjną materiałów budowlanych, urządzeń i usług znalazł się w rozporządzeniu, które wydał minister inwestycji i rozwoju w porozumieniu z ministrem ochrony środowiska. Przy sporządzaniu tego wykazu musieli oni uwzględnić „poprawę jakości powietrza i efektywności energetycznej budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz zdrowie obywateli” (zobacz treść tego rozporządzenia).

Co ważne, wydatki muszą być udokumentowane fakturami, wystawionymi wyłącznie przez tych podatników VAT, którzy nie korzystają ze zwolnienia od tego podatku.

Jaka wysokość ulgi termomodernizacyjnej?

Ustawa zakłada, że odliczeniu od dochodu podlegają wydatki w okresie realizacji przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż 53 tys. zł. Przy czym czas realizacji przedsięwzięcia premiowanego ulgą termomodernizacyjną nie może przekraczać 3 lat. Gdyby kwota odliczenia nie miała pokrycia w rocznym dochodzie podatnika, mógłby od dokonywać odliczeń w kolejnych latach. Jednak nie dłużej niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Dodajmy, że Sejm przyjął prawie jednogłośnie poprawkę PiS, która znacznie uatrakcyjniła ulgę termomodernizacyjną. W projekcie rządowym odpisowi miało podlegać 23% wydatków, nie więcej jednak niż 53 tys. zł. Żeby skorzystać z maksymalnego limitu ulgi termomodernizacyjnej trzeba byłoby więc zainwestować w termomodernizację swojego domu prawie 230,5 tys. zł.

Tymczasem, jak podaje resort, koszt kompleksowej termomodernizacji domujednorodzinnego wynosi od 200 do 400 zł za m² powierzchni użytkowej. Np. podatnik, który zainwestuje w termomodernizację 150-metrowego domu 45 tys. zł, pomniejszy o całą tę kwotę swoją podstawę obliczenia podatku, a w efekcie nie odda fiskusowi 8,1 tys. zł (wg 18% stawki podatku). Natomiast, gdyby obowiązywał zapis rządowy, w tym konkretnym przypadku inwestor pomniejszyłby swoją podstawę obliczenia podatku o 10350 zł (23% od 45 tys. zł), a w efekcie nie oddałby fiskusowi 1863 zł (wg 18% stawki podatku).

Ulga termomodernizacyjna zaczęła obowiązywać od 2019 r. Okazuje się jednak, że mogą z niej skorzystać również ci, którzy są już w trakcie realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Mogą oni odliczać wydatki poniesione od 1 stycznia 2019 r. na to przedsięwzięcie. Dodajmy, że to rozwiązanie ma dotyczyć także podatników opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Oczywiście ulga dotyczy dochodów (przychodów) uzyskanych od 2019 r.

Ministerstwo Finansów ocenia, że w pierwszym roku obowiązywania ulgi termomodernizacyjnej skorzysta z niej ok. 100 tys. podatników. Oczywiście w kolejnych latach ich liczba ma rosnąć.

Czy na uldze termomodernizacyjnej stracą gminy?

W Sejmie ulgę termomodernizacyjną poparły wszystkie ugrupowania polityczne. Choć nie obyło się bez zastrzeżeń. Paweł Grabowski z Kukiz’15 zwrócił uwagę, że zamiast komplikować system podatkowy lepszym rozwiązaniem byłoby podniesienie kwoty wolnej o podatku, co postuluje ta partia. W efekcie więcej pieniędzy pozostałoby w kieszeni obywateli.

– Wtedy nie czekaliby na żadną jałmużnę od państwa – stwierdził poseł Grabowski.

Natomiast przedstawiciele klubów PO, Nowoczesnej i PSL zatroszczyli się o finanse samorządów. Rzecz w tym, że wskutek wprowadzenia ulgi termomodernizacyjnej do budżetów gmin trafi mniej pieniędzy z podatków PIT.

– Budżet państwa nie straci, bo dzięki inwestycjom termomodernizacyjnych wzrosną wpływy z VAT i innych podatków. Termomodernizacja będzie więc finansowana z kieszeni samorządów – mówiła Zofia Czernow z PO. – Czy rząd przewiduje jakąś rekompensatę dla samorządów? – wtórował jej Marek Sowa z Nowoczesnej.

Wiceminister finansów Filip Świtała uspokajał, że równocześnie rząd zaproponował rozwiązania, które uszczelnią system podatkowy, a w efekcie zapewnią większe wpływy z podatków.

– Na tych ustawach samorządy o wiele bardziej skorzystają – przekonywał min. Świtała.

Sejm odrzucił poprawkę PO, która zakładała zwiększenie udziału samorządów we wpływach podatkowych.

Nie tylko ulga termomodernizacyjna

Mniej zamożnym rodzinom rząd zaproponował dotację z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Od 2019 r. takie dotacje w ramach programu „Czyste Powietrze” nie są traktowane jako dochód podatnika. Program zakłada, że wspierane dopłatą są przedsięwzięcia o wartości co najmniej 7 000 zł. Dotacja nie przekracza 90% tzw. kosztów kwalifikowanych do 53 tys. zł.

Trzecią formą wsparcia mają są pożyczki na okres do 15 lat z preferencyjnym oprocentowaniem, które obecnie wynosi 2,4%. Taką pożyczką można sfinansować różnicę między kosztami termomodernizacji (także jeśli przekroczą limit 53 tys. zł) a dopłatą z NFOŚiGW.

Uwaga! Z ulgi termomodernizacyjnej mogą skorzystać także ci podatnicy, którzy wcześniej sięgnęli po dotację w programie “Czyste powietrze”. Oczywiście nie można odliczyć w ramach ulgi podatkowej wydatków sfinansowanych przez państwo”.

Przykład. Termomodernizacja domu wraz z wymianą kotła grzewczego miałaby kosztować 45 tys. zł (a więc znacznie poniżej limitu, który wynosi 53 tys. zł). W tym roku właściciel domu występuje o dopłatę w programie “Czyste powietrze”, która ze względu na bardzo niski dochód wynosi 90%. Z własnej kieszeni ów inwestor wydałby więc tylko 4,5 tys. zł (lub zaciągnął pożyczkę w tej wysokości). Pomyślał jednak, że jeszcze bardziej zmniejszy swój wydatek, jeśli w 2019 r. skorzysta z ulgi podatkowej.

Przypomnijmy, że odliczeniu od dochodu (przychodu) podlegają wydatki nie przekraczające 53 tys. zł. W przypadku naszej przykładowej termomodernizacji, która miałaby kosztować 45 tys. zł, inwestor mógłby więc pomniejszyć swoją podstawę obliczenia podatku o 4,5 tys. zł (różnica między kosztem termomodernizacji a dopłatą, którą uzyskał od NFOŚiGW). W efekcie nasz inwestor zaoszczędziłby na uldze termomodernizacyjnej dodatkowo 810 zł (rozlicza się według 18-proc. stawki podatku).

Jaka dotacja w zależności od wysokości dochodu – dla tych, którzy skorzystają również z podatkowej ulgi termomodernizacyjnej

Z tej tabelki wynika, że prawa do dopłaty nie mają gospodarstwa domowe, których roczny dochód przekracza 125,5 tys. zł. Te gospodarstwa mogą skorzystać wyłącznie z ulgi termomodernizacyjnej.

Ulga termomodernizacyjna najczęściej zadawane pytania

Jak każda nowo wprowadzana ulga również ulga termomodernizacyjna rodzi wiele pytań. Najczęściej inwestorzy pytają czy dotyczy ona domów nowo budowanych, jak ma się do programu Czyste powietrze, czy jest potrzebny audyt. Na większość pytań odpowiada ten artykuł.

Od naszego użytkownika otrzymaliśmy prośbę o odniesienie się do zapisów ustawy z 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym…, gdzie w art. 1 ust. 4 wskazano zapis “Podatnik, który po roku, w którym dokonał odliczeń, otrzymał zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest obowiązany doliczyć odpowiednio kwoty odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał zwrot”.

Sprawdziliśmy, ten zapis często pojawia się na forach, dlatego im prędzej odpowiadamy.

W przepisie art. 26h ust. 8 ustawy o PIT chodzi o sytuacje, kiedy dana osoba poniosła wydatki na termomodernizację i odliczyła je od dochodu w ramach ulgi podatkowej, a potem w kolejnym roku uzyskała zwrot tych wydatków lub ich części ze środków publicznych. Taki zwrot to może być dotacja ze środków narodowego albo wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska albo dotacja z gminy na wymianę kotła, montaż.

Za taki zwrot środków będzie też uznane rozliczenie wydatków na termomodernizację w ramach ulgi mieszkaniowej w podatku od sprzedaży nieruchomości (gdy po sprzedaży nieruchomości ktoś zadeklarował, że przeznaczy uzyskany dochód na remont i dzięki temu nie zapłacił podatku od sprzedaży).

Podobną regulację zawiera art. 26h ust. 5 pkt 1 ustawy o PIT, tyle że tam jest mowa o sytuacji, gdy zwrot (na przykład dotacja) poprzedza rozliczenie ulgi termomodernizacyjnej albo dotyczą tego samego roku.

Ulga termomodernizacyjna sposobem na walkę ze smogiem

Dodajmy, że głównym celem nowego rządowego programu jest poprawa efektywności energetycznej istniejących domów jednorodzinnych poprzez ich termomodernizację oraz wymianę przestarzałych kotłów na paliwa stałe. Program ma być realizowany przez 10 lat i – jak szacuje rząd – gruntowna modernizacja domów oraz wymiana kotłów może pochłonąć nawet 130 mld zł (państwo dołoży ok. 100 mld zł, ze środków NFOŚiGW i WFOŚiGW oraz ze środków europejskich nowej perspektywy finansowej).

Na potrzebę wsparcia kompleksowej termomodernizacji domówjednorodzinnych w najgorszym stanie technicznym od dawna zwracają uwagę eksperci Inicjatywy Efektywna Polska, organizacje branżowe oraz naukowcy. Z kolei o ulgę podatkową na termomodernizację o ponad roku zabiegało w rządzie sześć organizacji branżowych z Polską Izbą Przemysłowo-Handlową Budownictwa i Związkiem Polskie Okna i Drzwi na czele.

Prezes firmy ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku Małgorzata Walczak-Gomuła zwraca uwagę, że mamy w kraju ponad 14 mln domów i mieszkań, z których znaczna cześć wymaga remontu lub modernizacji. Z badań przeprowadzonych na grupie 2 tys. Polaków wynika, że nowa ulga podatkowa znacznie zwiększyłaby ich skłonność do tego typu inwestycji.

Do pobrania:

• Rozporządzenie
• Objaśnienia podatkowe